Skipper to dowódca załogi. Na nim spoczywa odpowiedzialność za cel misji i decyzje. To sedno tego, czym zajmuje się skipper podczas rejsu chociaż jest to opis Skippera z serialu animowanego „Pingwiny z Madagaskaru”. Kto zna przygody sympatycznej drużyny pingwinów okraszone tekstami niby dla dzieci a jednak zabawne także dla dorosłych? Czy skojarzenie jest trafione? Za co jeszcze skipper odpowiada na jachcie i dlaczego należy słuchać jego poleceń?

Rola skippera na katamaranie

Na katamaranie celem misji jest bezpieczne przepłynięcie obranej trasy. Ale przecież rejs to nie przymus, tylko przygoda i radość z podróży. Na tym się skupiamy, więc cała załoga, pod dowództwem skippera współpracuje, żeby wyprawa się udała i była wspaniałym wspomnieniem. Serialowy Skipper misje miał często zupełnie odjechane, ale i załogę (Kowalski, Rico, Szeregowy) doskonale dobraną do takich akcji 😊

Skipper to nieformalna nazwa dla kapitana, zwłaszcza mniejszych jednostek. To pochodna niderlandzkich słów schipper – szyper i schip – statek. Dlatego często są one stosowane zamiennie.

Skipper na katamaranie jest równie niezbędny, jak kierowca w samochodzie. Nawet bardziej. Bo o ile samochodem jako pasażer jechał każdy z nas, tu już niekoniecznie każdy miał okazję płynąć w rejs. Jak tu się zachować? Co wolno, co warto, co trzeba i kiedy? Czego nie należy robić?

Obowiązki sternika

Oficjalnie zadaniem skippera jest sterowaniem katamaranem i zarządzaniem nim jako jednostką pływającą. Czyli odpowiada za:

Życie i bezpieczeństwo załogi.

Jacht jako jednostkę. Armator przecież oczekuje, że wyczarterowany przez niego katamaran wróci w nienaruszonym stanie. A pamiętajmy, że nieprzewidziane zdarzenia mogą prowadzić zarówno do niewielkich szkód, jak i zatonięć jednostki.

Poza tym:

• Planuje (i zmienia) trasę biorąc pod uwagę warunki pogodowe, długość trasy. Modyfikuje ją także pod kątem potrzeb załogi.
• Szkoli załogę, jak zachowywać się na jachcie.
• Pomaga w procedurze odbioru i zdania katamaranu lub wykonuje to za najemcę.

Słowo odpowiedzialność nie jest tu więc tylko pustym frazesem. Zwłaszcza że na każdym rejsie jest nowa załoga, a więc zestaw różnych charakterów, pomysłów i wyobrażeń podróży.

Dlatego z decyzjami skippera podczas rejsu się nie dyskutuje. Często może od tego zależeć bezpieczeństwo całej załogi i jednostki. Tak samo, jak nie dyskutujesz z pilotem samolotu.

Nieoficjalne zadania skippera

Wiele zadań, które wykonuje skipper na katamaranie, wynika z jego cech charakteru i zwykłej uprzejmości. W umowie określone są jego najważniejsze obowiązki, za to otwarta i pomocna osoba na tym stanowisku może naprawdę ułatwić organizację rejsu.

• Jako osoba, która zna dany akwen, bo często po nim pływa, staje się przewodnikiem, który z trasy wyciąga maksimum wrażeń. Zna miejsca warte uwagi, piękne, spokojne kotwicowiska, dobre restauracje i knajpy.
• Jest pomysłodawcą jak spędzać czas w danym miejscu, co warto zwiedzić, gdzie pływać, nurkować, plażować.
• Rozdziela zadania pomiędzy załogantów, takie jak sprzątanie, zakupy, wachty, gotowanie, ale też sam często przyrządza regionalne przysmaki. Wie też, gdzie zdobyć najlepsze artykuły spożywcze.
• Jest twarzą załogi w porcie, załatwia formalności opłaty, wie kogo, o co zapytać.

Jak docenić swojego skippera?

Dobry skipper to skarb dla załogi i gwarancja udanego rejsu. Wiesz już, że jego praca nie jest łatwa. Dlatego zgodnie z dobrymi praktykami żeglarskimi ułatwia się mu życie i dba o niego 😊

• Skipper nie dokłada się do składki jachtowej, z której kupowane jest jedzenie i opłacane są koszty. To załoga go żywi i opłaca koszty podróży.
• Dobrym zwyczajem jest zaproszenie go do knajpy czy restauracji, kiedy idzie cała załoga i zapłacenie za niego.
• Należy dbać, żeby miał czas na sen i regenerację.
• Nie zawraca się mu głowy, gdy wykonuje skomplikowane manewry, w razie potrzeby należy mu pomóc.

Czy byłby z ciebie dobry skipper?

Większość osób po prostu cieszy się z możliwości żeglowania i całkowicie odpowiada im status pasażera/załoganta. Garstka tych, którzy w żeglowaniu odkryją swoją pasję, z czasem chce zdobyć uprawnienia żeglarskie.

Skipper to nie samotny wilk morski. To osoba, która pracuje z ludźmi i pokazuje im piękno życia na morzu i żeglowania. Opiekuje się nimi podczas rejsu, ale nie jest ani niańką, ani służącym. Nie może być gburem, niewiele ma też wspólnego z wyobrażeniem starszego pana z fajeczką. Często jest kobietą. Zawsze pasjonatem żeglarstwa 😊

Wiedza o żeglowaniu, którą można zdobyć podczas szkoleń, zdobywania patentów, z książek, poradników to jedno. Doświadczenie, które zdobywa się latami, mierzone w milach morskich jest zdecydowanie ważniejsze. Dobrze, jeśli skipper ma cechy przywódcze, które sprawią, że załoga mu zaufa i będzie go słuchać w każdej sytuacji.

To zawód dla ludzi odważnych i odpowiedzialnych. Przyda się komunikatywność, żeby łatwo dogadywać się z różnymi osobami oraz jednoczyć ludzi w zgrany zespół. Stanowczość, kiedy przyjdzie wyegzekwować trudne decyzje. Jeszcze cierpliwość do tych, którzy zawsze pod prąd.  

Ważna jest także odporność na stres. Pływanie po otwartych wodach to nie zawsze relaks, kiedy pod opieką masz załogę i sterujesz cenną jednostką. Dobrze jest też być odpornym na zmęczenie. W czasie rejsu, który trwa kilka dni, cały czas jest czujny i na posterunku. Nie schodzi z pokładu po 8 godzinach, żeby położyć się na hamaku w cieniu palmy, bo skończyła się jego dniówka.

To w końcu lepiej wybrać rejs ze skipperem, czy bez?

W wielu krajach posiadanie licencji na prowadzenie jachtu nie jest wymagane. Nie zawsze jednak będzie możliwe wyczarterowanie jednostki, czy ubezpieczenie takiej podróży bez osoby, która może wykazać się doświadczeniem w sterowaniu katamaranem.

Na wodach obowiązują międzynarodowe przepisy i zasady żeglugi COLREG 1972 o zapobieganiu zderzeniom na morzu (MPZZM). Ktoś za daną jednostkę musi wziąć odpowiedzialność, ktoś musi stanąć za sterami i lepiej, żeby wiedział, co robić.

To trochę jak z prowadzeniem samochodu. Posiadanie prawa jazdy nie oznacza, że umiesz jeździć dobrze. Masz wiedzę, ale niekoniecznie doświadczenie.

Jak z amatora przygód stać się prawdziwym żeglarzem?

Patent żeglarski to dokument uprawniający do kierowania jednostką o określonej wielkości i rodzaju po określonych wodach. W innych krajach bywa respektowany lub nie. Kiedy naprawdę wsiąkniesz w świat żeglarstwa, znajdziesz osoby, które podpowiedzą ci jak zdobyć naprawdę wartościowe upoważnienie do sterowania katamaranem 😊

W Polsce patenty żeglarskie wydaje Polski Związek Żeglarski PYA.

Najbardziej rozpoznawalnym i respektowanym także w krajach poza Europą, są brytyjskie uprawnienia żeglarskie wydawane przez RYA –Royal Yachting Association według standardów Maritime and Coastguard Agency (MCA).

Tymczasem w Chorwacji taki patent Voditelj Brodice można zdobyć w kilka godzin.

Jak widać posiadanie dokumentu, nie zawsze musi iść w parze z doświadczeniem i faktycznymi umiejętnościami.

Żeglarz, sternik czy kapitan, który z nich może prowadzić katamaran?

Formalnie do bycia skipperem na katamaranie wystarczy patent jachtowego sternika morskiego. Jednak, żeby rejs się udał, a załoga była bezpieczna warto, żeby osoba na tym stanowisku oprócz szkolenia żeglarskiego i egzaminu:

• Odbyła rejsy stażowe.
• Wiedziała, jak manewrować jachtem w różnych warunkach.
• Znała się na nawigacji.
• Potrafiła odczytać mapy pogodowe, układy ciśnień i frontów.
• Znała się na obsłudze radiostacji SRC lub LRC.

Takie szkolenia, wyprawy stażowe to dodatkowe koszty dla skippera. Jednak rozwijanie swoich umiejętności wpływa na bezpieczeństwo i pozwala sprawnie sterować różnymi modelami jednostek.  

W ten sposób dotarliśmy do końca artykuły. Jakby to celnie ujął nasz animowany bohater 😊

W Your Sailing Team stawiamy na skipperów z doświadczeniem i charyzmą. Takie właśnie osoby prowadzą nasze rejsy, ponieważ wiemy, jak bardzo podnosi to standard i radość z wyprawy. Możesz też za naszym pośrednictwem wynająć sprawdzonego skippera, kiedy czarterujesz katamaran. Oprócz podstawowych obowiązków stanie się on prawdziwym przewodnikiem po danej trasie i towarzyszem wyprawy. I jak Skipper z „Pingwinów z Madagaskaru” poradzi sobie w każdej sytuacji.